Smalaholt

Um 53 ha að stærð úr landi Vífilsstaða. Smalaholt er fyrsta svæði sem fékkst til skógræktar í Garðabæ og var forsenda þess að skógræktarfélag var stofnað árið 1988. Staðsetning vestan og sunnan í Smalaholti, norðan við Vífilsstaðavatn. Skógræktarsvæðið blasir við frá byggðinni í austur. Svæðið er fullplantað, en íbætur hafa verið þar stundaðar undanfarin ár. Þar hafa félagasamtök og grunnskólar í Garðabæ ræktunarreiti um 1 ha að stærð hver. Félagasamtök hafa reist merkingar við reiti sína og sumir útiborð til áningar. Umhirða: áburðargjöf og hefting útbreiðslu lúpínu sem breiðst hefur um hlíðar holtsins. Félagið hefur lagt þjónustuvegi um svæðið og bílastæði sem mikið er notað af útivistarfólki. Við aðkomuna er grænt landgræðsluskógaskilti og fræðsluskilti um gróður og fugla svæðisins. Um svæðið liggja reiðstígar frá Kjóavöllum og ofan GKG að Hnoðraholti. Einnig liggur um Smalaholt háspennulína, Hnoðraholtslína, með spennivirki og tilheyrandi stauravirkjum.

Í tilefni tuttugu ára afmælis félagsins 2008 voru skipulagðir útivistarstígar og áningarstaðir af Hornsteinum ehf. Uppbygging útivistarstíga á svæðinu hófst sumarið 2009, er félagið tók þátt í samstarfi um Atvinnuátak Skógræktarfélags Íslands og Garðabæjar um verkefni á skógræktarsvæðunum. Fyrsti áfangi var lagður eftir brún holtsins en þaðan er gott útsýni.

Fundist hefur lágmynd af stúlku meitluð í klöpp uppi á Smalaholti, utan umsjónarsvæðis skógræktarfélagsins, inni á eignarlandi áður Póst og síma. Nýbyggð í Kópavogi liggur mjög nærri lágmyndinni. Kópavogsbær hefur sneitt úr norðanverðu skógræktarsvæðinu með veglagningu í íbúðarbyggð norðan í Smalaholti, svo íbúðarbyggð umliggur Smalaholtið á tvo vegu.

                                                                        Stígurinn opnaður

Kort af Smalaholti

Kort af útivistarsvæðinu á Smalaholti hefur verið sett upp við aðkomuna að svæðinu. Á kortinu má sjá alla göngu- og reiðstíga á Smalaholti, áningarstaði, bílastæði og aðrar upplýsingar sem geta nýst fólki sem á leið um holtið. Loftmyndir ehf unnu kortið fyrir Skógræktarfélag Garðabæjar.

Pdf-skjal af kortinu má nálgast hér. Hægt er að stækka kortið til að skoða það nánar.

Ágrip af sögu Skógræktarfélags Garðabæjar

Skógræktarfélag Garðabæjar var stofnað 24. okt. 1988, af um 50 áhugasömum Garðbæingum um ræktun og útivist. Félagið er eitt aðildarfélaga í Skógræktarfélagi Íslands. Ólafur Vilhjálmsson, frá Bólstað, þáverandi formaður Skógræktarfélags Hafnarfjarðar og Garðabæjar og Erla Bil Bjarnardóttir garðyrkjustjóri unnu að því að útvega landsvæði fyrir skógrækt í Garðabæ, en það var forsenda fyrir stofnun félagsins. Árið 1980 á ári „trésins“ hafði Jón Gauti Jónsson, þáverandi bæjarstjóri óskað eftir því að Skógræktarfélag Hafnarfjarðar útvíkkaði starfsemina og næði til „og Garðabæjar“. Það fyrirkomulag var allt þar til Skógræktarfélag Garðabæjar var stofnað, með tilkomu Smalaholts fyrsta svæðis félagsins, fengið úr landi Vífilsstaða. Ólafur Vilhjálmsson taldi að áhugi Garðbæinga yrði ekki vakinn, né þátttaka í skógrækt, fyrr en svæði í bæjarlandinu kæmi til.

Þrátt fyrir að Skógræktarfélag Garðabæjar sé ungt að árum, hefur félagsstarf þess verið öflugt, enda félag fyrir alla fjölskylduna, með yfir þrjú hundruð félaga.

Félagið var í fararbroddi er átak um Landgræðsluskóga hófst í Smalaholti 10. maí 1990 með þátttöku frú Vígdísar Finnbogadóttur forseta, þingmanna, bæjarfulltrúa og fjölda fólks. Átakið var svo öflugt þetta sumar að um 70 þúsund trjáplöntur voru gróðursettar eða um 10 plöntur á hvern Garðabæing þá. Árin áður var búið að úthluta flestum frjálsum félagasamtökum, grunnskólunum og nokkrum fjölskyldum ræktunarreitum í Smalaholti. Landgræðsluskógaverkefnið stendur enn. Það byggist á, að skógræktarfélögunum í landinu er úthlutað trjáplöntum á svæðin sem eru úttekin af skógfræðingum S.Í. og gerðir eru þríhliða samningar um svæðin milli skógræktarfélagsins, bæjarfélagsins og S.Í. Skógræktarfélag Íslands, Skógrækt ríkisins og Landgræðslan hafa umsjón með verkefninu sem er styrkt af ríkissjóði.

Skógræktarfélagið hefur stutt bæjaryfirvöld í Garðabæ við öflun verkefna þegar skipuleggja hefur þurft verkefni fyrir ungmenni í sumarvinnu, svokallað atvinnuátak. Fyrir unga Garðbæinga hefur verið útveguð sumarstörf við landgræðslu, skógrækt og stígagerð á undanförnum árum. Það samstarf er beggja hagur.

Félagsstarf er öflugt, einn til tveir fundir að vetri með fræðslu um skógrækt, útivist og ferðalög. Haustferð félagsins, sem hefur verið helgardagsferð, er mjög vinsæl þar sem skoðaður er árangur ræktunar hjá öðrum.

Sjálfboðastarfi hefur verið haldið í gangi frá stofnun félagsins, með vinnu- og samverukvöldum á svæðunum á þriðjudagskvöldum í maí og júní. Einnig hefur einstaklingur unnið í mörg sumur við umhirðu á svæðunum. Félagið hefur síðustu ár einnig selt jólatré í litlu mæli úr ræktun sinni, sem er liður í félagsstarfi í desember. Með árunum hefur umsjónarsvæðunum fjölgað og umhirðan við áburðargjöf og annað orðin það viðamikil að nauðsyn er á að félagið ráði starfsfólk.

Umsjónarsvæði félagsins eru nú á Smalaholti, Hnoðraholti, Sandahlíð, Hádegisholti, Tjarnholtum, Leirdal og í Brynjudal.

Á tuttugu ára afmæli félagsins haustið 2008 var haldið málþing um skógrækt og útivist. Erindi um skógrækt, útivist, fugla og fornminjar voru flutt og kynnt var útivistarskipulag fyrir Smalaholt. Á sama tíma undirritaði Gunnar Einarsson bæjarstjóri fyrsta samstarfsamning Garðabæjar við skógræktarfélagið. Samningurinn gerir félaginu mögulegt að ráða umsjónarmann á svæðin yfir sumarmánuðina.

Skógræktarfélag Garðabæjar er unnið af Hornsteinum ehf. og gerir ráð fyrir göngustígum og áningarstöðum sem unnið verður að á næstu árum. Fyrsti áfangi útivistarstíga var lagður af atvinnuátaki sumarið 2009, svokallaður brúnastígur enda víðsýnt af efri brúnum Smalaholts.